Патишта на дијаспората: Шведско село во Украина и други необични етно оази
Швеѓанец дојде во Украина – звучи како почеток на шега, но тоа е всушност почеток на приказна за место што можеби не очекувате да го видите во Украина. Патеките на дијаспората низ историјата биле секакви: некои предизвикани од војни и глад, некои од политички погодности. И некои од овие траги издржале со векови и биле зачувани во мали, затскриени места како етно оази.
Запознаени сме со кинеските населби, мексиканските населби и секако: балканската дијаспора во Јужна Америка, Австралија, Германија, Ирска, Но, за нив може да се напишат одделни текстови и книги. Така, денес одиме полека, во истражување на помалку позната дијаспора во светот. Чисто да не бидете изненадени ако ве пречекаат на португалски јазик на Блискиот исток
1. Бразилскиот појас во Либан
Кој би го очекувал ова на средина на Блискиот исток? Бразилската заедница во Либан е силна, а нивната трага е особено видлива во градот Газе, кој заедно со околните села формира т.н. Бразилски појас.
Жителите претежно зборуваат португалски или мешавина од арапски и португалски јазик, и не е невообичаено да се види како мајчин Либанец зема од нив познавање на португалски јазик. Продавниците продаваат бразилска храна и слатки, муралите на sидовите покажуваат бразилски знамиња и уличните знаци се двојазични. Ова е резултат на долгата историја на либанската миграција во Бразил – генерации се иселија, а некои се вратија.
2. Велшки во Аргентина
Во малку изолираните села низ Аргентина, и претежно во градот Y Wladfa („колонија“), ќе најдете впечатливи велшки заедници кои започнаа да се населуваат на овие простори во средината на 19 век. Ова беше охрабрено од самата аргентинска влада да ги “пополни” ретко населените области надвор од градовите. Велшкото влијание е видливо во јазикот, архитектурата, зачуваните обичаи … И споменавме дека тие се „видливи“ затоа што на некои места ги зачуваа своите носии што би можеле да ве натераат да помислите дека сте ги запознале Амишите.
3. Алжирци од Пацификот
Тоа е мала заедница со интересна, но мрачна историја. Кон крајот на 19 век, француските власти ги казнија алжирските бунтовници против колонијалниот режим во Алжир, испраќајќи ги со брод во работните логори на Ново Каледонија. Некои нивни потомци и денес живеат таму.
Тие ги ценат спомените за нивните предци (има т.н. арапски гробишта), се декларираат како Арапи и живеат со другите под модерната химна на Нова Каледонија „Ајде да се обединиме, да бидеме браќа, никогаш повеќе насилство, никогаш повеќе војна“.
4. Шведско село во Украина
Гамалсвенскби е името на „Старото шведско село“ кое денес во Украина е симбол на шведското културно наследство. Можеби не очекувате баби да трчаат низ дворот по кокошки по име Норберг и да им викаат на шведски јазик или дека во типичен стан „Славорум“ на ѕидот покрај ориенталниот килим има шведско знаме – но еве ги чудните начини на дијаспората кога политиката се врти. Ова беше случај и тука кога принцот се ожени со шведска принцеза во средниот век. Денес, ова село е туристички бисер за шведските групи во Украина.
5. Северна Кореја во Јапонија
Чонгрион е здружение на (северно) корејски жители на Јапонија. Има добри односи со Северна Кореја и бидејќи самата земја нема дипломатски односи со Јапонија, ова им дојде како своевидна амбасада. Ги обединува Корејците кои дојдоа во Јапонија во првата половина на 20 век или како бегалци по Втората светска војна.
Она што ги прави посебни, но и контроверзни, е нивната посветеност кон Јуче, официјалната идеологија на Северна Кореја што тие исто така ја промовираат во своите училишта. Сето ова предизвикува тензии со околината на обете страни, а децата страдаат најмногу од медиумите и новинарите кои сакаат сензации. До денес не е смислено решение за оваа состојба.